ដោយ កែវពេជ្រ មេត្តា
2013-02-01
ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ជាអតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរមួយអង្គ ដែលមានគេទទួលស្គាល់ទាំងថ្នាក់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ថាជាអ្នកដឹកនាំប្រទេសមួយឆ្ពោះទៅរកការរីកចំរើនផង និងអន្តរាយផង គឺនៅក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍១៩៦០ ដល់ទសវត្សរ៍១៩៧០។
ពិធីបដិសណ្ឋារកិច្ចទទួលស្វាគមន៍អតីត ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ និងព្រះរាជអគ្គមហេសី មុនីនាថ សីហនុ នៅអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ នាថ្ងៃទី៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១១
ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ក៏ជាអតីតព្រះមហាក្សត្រមួយអង្គក្នុងចំណោមព្រះមហាក្សត្រខ្មែរជា ច្រើនអង្គទៀតដែលធ្លាប់បានគ្រងរាជ្យសម្បត្តិពីមុនមក។
ព្រះរាជាអង្គនេះក្នុងសម័យកាលដែលទ្រង់គ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍១៩៦០ គឺមានប្រជាប្រិយខ្លាំងណាស់ ដោយមានប្រជារាស្ត្រខ្មែរប្រុសស្រី ចាស់ក្មេងបានគាំទ្រ រហូតដល់នាំគ្នាហៅព្រះអង្គថា «សម្ដេចឪ»។
ការថ្វាយព្រះបរមងារ ឬហៅយ៉ាងដូច្នោះ ពីព្រោះតែគេបានឃើញការដឹកនាំរបស់ព្រះអង្គបានធ្វើឲ្យប្រទេស និងប្រជារាស្ត្រនៅក្នុងសម័យនោះ មានសេចក្ដីសុខ សន្ដិភាព មានឯករាជ្យ អព្យាក្រឹត មានសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ មិនស្ថិតនៅក្រោមចំណុះប្រទេសដទៃជាដើម។
អ្នកស្រី ជា វណ្ណាត អតីតនាយិកានៃមជ្ឈមណ្ឌលអភិវឌ្ឍន៍សង្គម បច្ចុប្បន្នជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យ និងធ្លាប់ជាអ្នកបានឆ្លងកាត់ក្រោមការគ្រប់គ្រងប្រទេសរបស់ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ។ អ្នកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងសម័យទសវត្សរ៍ទី៦០ គឺកម្ពុជា ហាក់បីដូចជាកោះសន្តិភាពមួយដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរមានមោទនភាព ខ្លួនឯងខ្លាំងណាស់ ពីព្រោះបានរស់នៅក្នុងប្រទេសមួយមិនមានភ្លើងសង្គ្រាម ហើយព្រះមហាក្សត្រតែងតែយកចិត្តទុកដាក់ដល់ប្រជារាស្ត្រមិនរើសមុខ។
អ្នកស្រី ជា វណ្ណាត៖ «ហើយសកម្មភាពរបស់លោកមួយចំនួនហ្នឹង លោកធ្វើច្រើនចំពោះប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រនៅចុងកាត់មាត់ញក ធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងបាក់បបមកគាំទ្រស្រឡាញ់ព្រះអង្គហ្នឹង។ ហើយព្រះអង្គហ្នឹងទៀត ក៏ឃើញមានការថ្លឹងថ្លែងឲ្យមានតុល្យភាពរវាងការលូតលាស់ផ្នែក សេដ្ឋកិច្ច និងការលូតលាស់ផ្នែកខាងផ្លូវធម៌។ ដូចថា លោកកាន់ព្រះផ្នួស ឬបួស ហើយក្រៅពីបួសហ្នឹង យាងទៅកាន់សីល ហៅថា សមាធិអីអ៊ីចឹង ដើម្បីឲ្យមានលំនឹងផ្លូវចិត្ត ផ្លូវកាយ ក្នុងនាមព្រះអង្គជាបុគ្គលអ្នកដឹកនាំផង ក្នុងនាមជាប្រទេសផង»។
ប្រការដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់មួយទៀតដែលប្រជារាស្ត្រខ្មែរបាន គាំទ្រ និងស្រឡាញ់ព្រះមហាក្សត្រព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ គឺដោយសារគេឃើញព្រះអង្គបានប្រឹងប្រែងបំពេញភារកិច្ចតស៊ូទាមទារ ឯករាជ្យពីពួកអាណានិគមនិយមបារាំង ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៥២ ដល់ឆ្នាំ១៩៥៣។
ក្រោយពីបានទាមទារដោយពុំមានប្រើកម្លាំងទ័ពប្រយុទ្ធគ្នានោះ ពួកអាណានិគមនិយមបារាំង បានព្រមព្រៀងប្រគល់ឯករាជ្យទាំងស្រុងមកឲ្យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងបានទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការតាមច្បាប់ដែលមានចុះសន្ធិសញ្ញានៅ ថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៣។ ក្នុងពេលនោះឯងដែលធ្វើឲ្យព្រះកិត្តិនាមរបស់ព្រះអង្គកាត់តែល្បី រន្ទឺនៅក្នុងប្រទេសផង និងនៅលើឆាកអន្តរជាតិផង។
ប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបឈ្មោះ សេង សយ ដែលជាអតីតនិស្សិត និងជាអតីតសិល្បករចម្រៀងអាយ៉ៃឆ្លើយឆ្លងនៅខេត្តព្រៃវែង បានឲ្យដឹងថា ក្នុងកាលដែលព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ គ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា នាសម័យទសវត្សរ៍ទី៦០ នោះ បានឃើញថា ការរស់នៅរបស់គាត់ជាប្រជារាស្ត្រ និងការរស់នៅរបស់នាហ្មឺន ឬមន្ត្រីរាជការគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ហាក់ដូចជាត្រូវសំណុំ ឬស៊ីចង្វាក់គ្នា ដែលជាការជំរុញឲ្យការគ្រប់គ្រងប្រទេសរបស់ព្រះមហាក្សត្រនាពេលនោះ មានដំណើរការល្អប្រសើរណាស់។
ប្រជាពលរដ្ឋរូបនោះបានប្រាប់បន្ថែមពីរបៀបគ្រប់គ្រងប្រទេសត្រូវសំណុំរបស់ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្ដម សីហនុ យ៉ាងដូច្នេះ៖ «ត្រូវ សំណុំដូចថា មន្ត្រីរាជការ ប្រសិនបានធ្វើគ្រូបង្រៀន ឬក៏ទាហាន ប៉ូលិស អ្នកដែលមានក្របខ័ណ្ឌនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល គឺអត់មានពិបាកនៅក្នុងគ្រួសារអីទេ ពីព្រោះគ្រូបង្រៀនទាហាន ឬមេទាហាន មេប៉ូលិសហ្នឹង គឺមានប្រាក់ខែរស់ត្រឹមត្រូវ ហើយថ្លៃថ្នូរទៀត។ មន្ត្រីរាជការនៅពេលនោះ វាស៊ីចង្វាក់គ្នានៅក្នុងកសិកម្ម ឧស្សាហកម្មអី។ ឧបមាថា ប្រជារាស្ត្រធ្វើស្រូវបាន ១០០ថាំង ហើយត្រូវហូបអស់តែ ៣០ថាំងទេ ដូច្នេះត្រូវលក់ ៧០ថាំង ហើយអាចសង់បានផ្ទះ ឬអាចទិញមាស ទិញអីអ៊ីចឹងទៅ។ ឯផលានុផលក៏អ៊ីចឹងដែរ ដូចពោត សណ្ដែក ចេក ល្ង អីគេមានទីផ្សារទៅលក់ គឺថា គេដឹងតម្លៃទៅលក់បានប៉ុណ្ណេះៗ។ ដូច្នេះឃើញគុណសម្បត្តិរបស់ព្រះអង្គ ១៦ឆ្នាំ គឺល្អមែនទែននៅពេលហ្នឹងនោះណា»។
ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ អតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរអង្គនេះ គឺជាព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សុរាម្រិត និងព្រះមហាក្សត្រិយានី ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស កុសមៈនារីរ័ត្ន សិរិវឌ្ឍនា។ ទ្រង់ប្រសូតនៅថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩២២។
ពេលដែលព្រះអង្គមានព្រះជន្ម ១៨ព្រះវស្សា ក្រុមប្រឹក្សាព្រះរាជបល័្លង្កក្នុងសម័យនោះ បានជ្រើសតាំង និងថ្វាយព្រះឋានៈព្រះអង្គជាព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា។ ប៉ុន្តែបានជាង ១០ឆ្នាំ ក៏ដាក់រាជ្យថ្វាយព្រះបិតាព្រះអង្គវិញ ហើយពេលនោះព្រះអង្គក៏បានទទួលព្រះបរមងារថា «សម្ដេចព្រះឧបយុវរាជ»។
ចាប់ពីពេលនោះមកទ្រង់ក៏បានបង្កើតនូវចលនាមួយហៅថា «សង្គមរាស្ត្រនិយម» គឺក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៥៥ ដែលមានការគាំទ្រពីប្រជារាស្ត្រខ្មែរនៅពេលនោះ ហើយបាននាំគ្នាបោះឆ្នោតថ្វាយដើម្បីឲ្យព្រះអង្គធ្វើជាព្រះប្រមុខ រដ្ឋដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជា។
ការផ្ដល់ព្រះកិត្តិយសទំនុកទុកចិត្តពីសំណាក់ប្រជារាស្ត្របាន ធ្វើឲ្យព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ប្រឹងប្រែងបញ្ចេញស្នាព្រះហស្តក្នុងការកសាងជាតិមាតុភូមិ។
ស្នាព្រះហស្តដែលលេចធ្លោជាងគេ ហើយដែលប្រជាពលរដ្ឋពោលសរសើរគុណសម្បត្តិរបស់ព្រះអង្គនោះ គឺការទាមទារឯករាជ្យរំដោះប្រទេសចេញពីនឹមត្រួតត្រាអាណានិគមនិយម បារាំង កាលពីឆ្នាំ១៩៥៣ នោះឯង។ គោលនយោបាយនោះហើយបានធ្វើឲ្យប្រជារាស្ត្រខ្មែរនាសម័យនោះថ្វាយ ព្រះបរមនាមព្រះអង្គបន្ថែមទៀតថា «ព្រះមហាវីរបុរសជាតិ និងជាព្រះបិតាឯករាជ្យជាតិ» ពីព្រោះទ្រង់បានរក្សាការពារបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា។
បើទោះបីជាមានការលើកសរសើរនូវគុណសម្បត្តិរបស់ព្រះករុណាព្រះ បាទសម្ដេច នរោត្តម សីហនុ យ៉ាងនេះក៏ដោយ ប៉ុន្តែទន្ទឹមគ្នានោះក៏មានប្រជាពលរដ្ឋ និងអ្នកនយោបាយធំៗជាច្រើននាក់ទៀត ដែលនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ព្រះអង្គក្នុងសម័យនោះមិនបានពេញ ចិត្ត និងគោលនយោបាយដឹកនាំប្រទេសរបស់ព្រះអង្គទេ ពិសេសគឺនៅក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍១៩៧០។ ក្នុងពេលនោះគេឃើញថា ព្រះអង្គបានដើរផ្ទុយពីឆន្ទៈរបស់ប្រជារាស្ត្រ បណ្ដោយឲ្យជនបរទេសមានវៀតណាម ជាដើមចូលមកលុកលុយប្រទេសកម្ពុជា។
ការថ្នាំងថ្នាក់ផ្ទុយគំនិតគ្នានោះរហូតដល់មានធ្វើរដ្ឋប្រហារ ដែលដឹកនាំដោយលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ និងព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ ដើម្បីទម្លាក់ព្រះអង្គចេញពីតំណែងព្រះប្រមុខរដ្ឋនៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមក វិបត្តិនយោបាយរបស់អ្នកដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជា ដែលគេដៅយ៉ាងសំខាន់ទៅលើសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ពេលនោះថា បានធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិធ្លាក់ទៅក្នុងភ្នក់ភ្លើងសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃ។
គុណវិបត្តិនេះបានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្លាប់គោរពស្រឡាញ់ ព្រះអង្គមានការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងរហូតដល់អ្នកខ្លះគេលែងមានជំនឿ ទៅលើទ្រង់ទៀត។
ប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបឈ្មោះ សេង សយ ដែលធ្លាប់បានឆ្លងកាត់ការគ្រប់គ្រងរបស់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេច ព្រះ នរោត្តម សីហនុ និងធ្លាប់ជាអ្នកគាំទ្រព្រះអង្គមួយរូបនោះបានមានប្រសាសន៍ថា សម្ដេចឪលោកមានកំហុសធ្ងន់ គឺត្រង់លោកបានអំពាវនាវឲ្យប្រជារាស្ត្ររត់ចូលព្រៃ ដែលហៅគេហៅតាមភាសាបារាំង ថា ម៉ាគីៗ (Marquis) ដើម្បីធ្វើសង្គ្រាមដណ្ដើមអំណាចថ្វាយព្រះអង្គ បន្ទាប់ពីលោក លន់ នល់ បានធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ទ្រង់មក។
ប្រជាពលរដ្ឋរូបនោះបានបន្ថែមថា ការពន្យុះឲ្យធ្វើសង្គ្រាមរបស់សម្ដេច នរោត្តម សីហនុ ក្នុងពេលនោះ បានធ្វើឲ្យវិបត្តិនយោបាយកម្ពុជា កាន់តែធ្លាក់ជ្រៅទៅៗក្នុងសង្គ្រាមប្រយុទ្ធតតាំងច្បាំងគ្នានឹង ជាតិសាសន៍ឯងផង ជាមួយបរទេសផង រហូតដល់មានកើតជាក្រុមខ្មែរក្រហម ឬក្រុម ប៉ុល ពត ដែលនាំឲ្យមានការកាប់សម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរអស់ជាច្រើនលាននាក់ ហើយប្រទេសជាតិក៏ត្រូវលិចលង់អន្តរាយរាបដល់ដី។
ប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបឈ្មោះ សេង សយ៖ «នាំគ្នាទៅម៉ាគី ម៉ាគី រហូតដល់ លន់ នល់ គាត់អត់មានលទ្ធភាពទេ បើរាស្ត្រទៅអស់ហើយ សូម្បីអាមេរិកាំង អ្នកមានលុយមានកប៉ាល់ហោះ មានគ្រាប់បេយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អត់ឈ្នះកម្លាំងប្រជារាស្ត្រដែរ ព្រោះសម្ដេចតាលោកអំពាវនាវ។ ទាំងគេទាំងខ្ញុំពេលហ្នឹងក្រុមគ្រូអាយ៉ៃហ្នឹងរស់បានតែខ្ញុំទេ ប៉ុន្តែគ្នាខ្ញុំដូចជាលោកគ្រូ ស្មៀន យ៉ុន អីៗ អ្នកល្បីៗទៅបានចូលទៅច្រៀងដាក់ រ៉ាឌីយូ (វិទ្យុ) ប៉ុល ពត គាត់ក៏បានស្លាប់អស់។ បើសិនជាប្រជារាស្ត្រយល់ដឹងកុំស្រឡាញ់សម្ដេចតាពេក មិនជាមានការស្លាប់រង្គាលរបៀបហ្នឹងទេ»។
ទោះបីជាមានការមិនពេញចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការដឹកនាំរបស់ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ យ៉ាងនេះក៏ដោយ ប៉ុន្តែចំណែកក្រុមខ្មែរក្រហម ឬក្រុម ប៉ុល ពត បានសំដែងក្ដីអបអរចំពោះព្រះអង្គទៅវិញ ពីព្រោះគេបានឃើញថា នយោបាយអព្យាក្រឹតរបស់ទ្រង់យ៉ាងហោចណាស់បានជួយបញ្ចៀសប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យរួចផុតពីភ្លើងសង្គ្រាមបាន ១៥ឆ្នាំដែរ។
នៅក្នុងអត្ថបទមួយដែលស្ដីពីប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា ថ្មីៗនេះ ដែលនិពន្ធដោយលោក ខៀវ សំផន អតីតមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬរបបខ្មែរក្រហម បានសរសេរថា សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានបញ្ចៀសភ្លើងសង្គ្រាម ១៥ឆ្នាំនោះ គឺលោកបានជួយសង្គ្រោះអាយុជីវិតប្រជាជនមិនតិចទេ។
អត្ថបទដដែលបានបន្តថា រីឯគ្រោះមហន្តរាយដែលកើតមានឡើងនៅពេលនោះ គឺជាព្យុះសង្ឃរានៃសង្គ្រាមត្រជាក់របស់ប្រទេសមហាអំណាច និងសង្គ្រាមវៀតណាម មានកម្លាំងខ្លាំងក្លាពេកដែលហួសពីសមត្ថភាពរបស់ព្រះអង្គមិនអាច ទប់ទល់បាន។
ក្រៅពីមានការសរសើររបស់មេដឹកនាំខ្មែរក្រហម អំពីគុណសម្បត្តិបញ្ចៀសសង្គ្រាមរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ក្នុងនោះ មានប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរខ្លះបានសរសើរព្រះអង្គថា គឺជាអ្នកដឹកនាំប្រទេសមួយមានលក្ខណៈខុសប្លែកពីបណ្ដាអ្នកដឹកនាំ ប្រទេសដទៃនៅក្នុងសកលលោក។ លក្ខណៈខុសប្លែកនោះ គឺព្រះអង្គត្រូវបានគេធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ចេញពីតំណែងហើយ ប៉ុន្តែទ្រង់នៅតែមានមធ្យោបាយអាចធ្វើឲ្យខ្លួនព្រះអង្គបានវិល ត្រឡប់មកគ្រងរាជ្យនៅប្រទេសកម្ពុជា សារជាថ្មីវិញបានកាលពីឆ្នាំ១៩៩៣។
ប្រជាពលរដ្ឋដែលសរសើរនោះបានបញ្ជាក់ទៀតថា បើគេងាកទៅមើលអ្នកដឹកនាំក្នុងបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗក្នុងសកលលោក ដូចជានៅអារ៉ាប់ ជាដើមនោះ តែកាលណាប្រជាជនបានធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ចេញពីតំណែងហើយ គឺកម្រឃើញវិលត្រឡប់មកកាន់តំណែងវិញទេ៕ប្រភពពី RFA
Hello, my name is Jack Sparrow. I'm a 50 year old self-employed Pirate from the Caribbean.