ដោយ ទេព សុរ៉ាវី
2013-01-31
ព្រះរាជពិធីដង្ហែព្រះបរមរតនកោដ្ឋ ឬព្រះបរមសពព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ។ ក្បួនដង្ហែនោះត្រូវគេប៉ាន់ស្មានថា នឹងមានមនុស្សចូលរួមប្រមាណជិត ២លាននាក់ ក្នុងនោះក៏មានទាំងរូបសត្វចតុប្បាទ បក្សាបក្សី ព្រៃភ្នំមកហែហមជាមួយដែរ។តើមានមូលហេតុអ្វីខ្លះទើបគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំព្រះរាជពិធី បុណ្យតម្រូវឲ្យមានរូបសត្វព្រៃភ្នំចូលដង្ហែនៅក្នុងក្បួនព្រះបរម រតនកោដ្ឋយ៉ាងដូច្នេះ?
ចំពោះអត្ថន័យដែលដង្ហែសត្វ និងព្រៃភ្នំក្នុងហ្វូងក្បួនដង្ហែព្រះបរមរតនកោដ្ឋ ត្រូវបានលោក ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន និងជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំព្រះរាជពិធីនេះ ពន្យល់ថា រូបសត្វព្រៃភ្នំដែលត្រូវដង្ហែនោះ ជាការនិមិត្ត ឬសបញ្ជាក់ថា មិនត្រឹមតែមនុស្សនោះទេដែលសោកស្ដាយ និងដង្ហែក្បួនព្រះបរមសព សូម្បីធម្មជាតិ មានព្រៃភ្នំ សត្វសាហាវ ចតុប្បាត សត្វស្លាបនានា ក៏មានការស្ដាយស្រណោះ និងចូលរួមដង្ហែក្បួនផងដែរ។
លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ៖ «ប្រពៃណីព្រះករុណាសោយរាជ្យសម្បត្តិនេះ លោកគឺជាម្ចាស់ទឹកដីលើព្រៃព្រឹក្សា មនុស្សាទាំងឡាយ អ៊ីចឹងដល់ពេលហែនឹងមនុស្សត្រូវមានពលរដ្ឋហើយ តែក៏ត្រូវមានសត្វដែរ ព្រោះលោកជាម្ចាស់ទឹកម្ចាស់ដីម្ចាស់ព្រៃព្រឹក្សាទាំងអស់ អ៊ីចឹងបានគេត្រូវមានសត្វត្រូវដង្ហែ»។
ប្រទេសកម្ពុជា ធ្លាប់បានប្រារព្ធនូវពិធីបុណ្យព្រះបរមសពរបស់ព្រះករុណាជាហ្លួង សោយរាជ្យសម្បត្តិពីជំនាន់មុនៗ រួមមានហ្លួងពញាយ៉ាត ហ្លួងស៊ីសុវត្ថិ ហ្លួងអង្គឌួង និងហ្លួងនរោត្តម ជាដើម។ ក៏ប៉ុន្តែមន្ត្រីព្រះបរមរាជវាំងបញ្ជាក់ថា ឯកសារពាក់ព័ន្ធនៃពិធីដង្ហែ និងថ្វាយព្រះភ្លើងដល់ព្រះបរមសពអតីតព្រះមហាក្សត្រទាំងនោះ មិនត្រូវបានបន្សល់ទុកជាឯកសារឲ្យដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយសិក្សាពី ក្បួនខ្នាត ប្រពៃណីបុណ្យព្រះបរមសពព្រះមហាក្សត្រ ឬអតីតព្រះមហាក្សត្រទេ។
រដ្ឋមន្ត្រីព្រះបរមរាជវាំង សម្ដេចចៅហ្វាវាំង គង់ សំអុល និងជាអនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំព្រះរាជពិធី បុណ្យព្រះបរមសព ធ្លាប់មានប្រសាសន៍ថា អ្វីដែលកម្ពុជា នៅសេសសល់បច្ចុប្បន្ន ទុកជាឯកសារជាក់លាក់ មានទាំងសំណេរ និងជាវីដេអូផងនោះ គឺមានតែការរៀបចំព្រះរាជពិធីបុណ្យព្រះបរមសពរបស់ហ្លួង នរោត្តម សុរាម្រិត ត្រូវជាព្រះរាជបិតារបស់ព្រះករុណា ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ប៉ុណ្ណោះ។
ដោយមានឯកសារជាក់លាក់នេះ ទើបខាងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំព្រះរាជពិធីបុណ្យព្រះបរមសពសម្រេច យកលំអាននៃពិធីបុណ្យនោះមករៀបចំថ្វាយព្រះបរមសពព្រះមហា វីរក្សត្រសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ដោយមានដង្ហែរក្បួនជាសត្វ និងថ្វាយព្រះភ្លើងនៅវាលមេរុដូចគ្នា។
លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ សមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំព្រះរាជពិធីបុណ្យព្រះបរមសពពន្យល់ថា តាមប្រពៃណីការធ្លាប់សោយរាជ្យសម្បត្តិរបស់ព្រះមហាវីរក្សត្រសម្ដេច ព្រះ នរោត្តម សីហនុ គឺព្រះអង្គជាម្ចាស់លើទឹកដីព្រៃព្រឹក្សា មនុស្សាទាំងឡាយ ដូច្នេះទាំងមនុស្ស សត្វព្រៃភ្នំទាំងនោះត្រូវដង្ហែព្រះបរមសពរបស់ព្រះអង្គ។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្បួនដង្ហែជារូបសត្វនោះមិនត្រូវបានគេយកសត្វពិតមកដង្ហែទេ ដោយត្រូវជំនួសជាការគូរ ឬឆ្លាក់ជារូបដំរី សេះ និងរូបសត្វផ្សេងៗ ទៅតាមការកំណត់ មានទាំងរូបព្រៃ និងភ្នំដាក់លើរថយន្តសម្រាប់ដង្ហែ ហើយក្នុងនោះក៏មានមនុស្សតែងធ្វើជាហនុមាន និងយក្សដង្ហែអមជាមួយដែរ។
លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ៖ «ក្នុងរូបនោះគេអត់មានហែឆ្ងាយ ដូច្នេះគេធ្វើសត្វហើយដាក់កង់អូស។ លើកនេះប្រហែលយើងដាក់ឡាន មានតាំងជាព្រៃ មានសត្វនេះសត្វនោះ ហើយសត្វដែលយើងឃើញមាននោះមានដំរី សេះ ហើយគេមានហនុមានតែងតួជិះលើដំរី មានយក្សទៅដង្ហែទៅ»។
បើគេសិក្សាទៅតាមទេវកថាវិញ វាមានការស្រដៀងគ្នាខ្លះទៅនឹងអំណះអំណាងរបស់មន្ត្រីគណៈកម្មាធិការ ជាតិរៀបចំព្រះរាជពិធីបុណ្យព្រះបរមសព។ តែវាមានលក្ខណៈខុសគ្នាខ្លះត្រង់ថា នៅក្នុងទេវកថា ការដង្ហែក្បួននោះមិនមានរូបព្រៃ និងភ្នំ គឺមានតែរូបសត្វនៅក្នុងទេពកថា ឬជាពពួកសត្វជាយានរបស់ព្រះ ដូចជាប្រភេទសត្វរាជសីហ៍ ដំរី ខ្លា ក្នុងរឿងព្រះឥន្ទ្រ ព្រះព្រហ្ម ព្រះឥសូរ ព្រះនរាយ ដែលឋិតនៅភ្នំព្រះសុមេរុ ឬឋានសួគ៌។
សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកអរិយធម៌ខ្មែរនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រ សិល្បៈ លោក ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា ពន្យល់ថា ការរៀបចំព្រះបរមសពថ្វាយស្ដេចពីជំនាន់មុន គេធ្វើឡើងដោយរៀបចំឲ្យមានការចូលរួមពីប្រជានុរាស្ត្រគ្រប់ មន្ត្រីនាម៉ឺន និងមានការដង្ហែរូបសត្វមានក្នុងរឿងព្រះ មានមនុស្សស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ដូចជាអ្នករាំរបាំ ដែលគេចាត់ទុកថា រូបទេពនិករ ឬជាពពួកទេវតាដែលមកពីភ្នំព្រះសុមេរុ។
លោក ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា បញ្ជាក់ថា ការដង្ហែក្បួនព្រះបរមសពថ្វាយព្រះករុណាព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ដោយមានរូបសត្វ ព្រៃភ្នំទៅវាលព្រះមេរុនោះ គឺមានអត្ថន័យតែមួយទៅនឹងការរៀបចំដង្ហែព្រះបរមសពពីជំនាន់មុន ដែលគេមានជំនឿថា ពពួកសត្វទេព ឬយានរបស់ព្រះដែលចុះមកពីឋានសួគ៌ នឹងមកហែហមព្រះបរមសពរបស់ព្រះអង្គទៅវាលព្រះមេរុ ដែលវាលព្រះមេរុនេះត្រូវគេចាត់ទុកថា ជាភ្នំព្រះសុមេរុ ជាទីឋានសួគ៌ ឬឋានសុគតិភព។
លោក ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា៖ «ជាសត្វរាជសីហ៍ ដំរី ខ្លា ជាសត្វដែលទាក់ទងនឹងទេព គឺមកហែព្រះបរមសពមកកាន់ព្រះមេរុ គឺភ្នំព្រះសុមេរុហ្នឹង ដូច្នេះសត្វមកពីនោះគឺឋានទេព លំនៅរបស់ទេព មកហែហមទៅ។ ប៉ុន្តែឥឡូវឮថា ធ្វើរូបសត្វសព្វបែបយ៉ាង រូបព្រៃព្រឹក្សា ដោយសារតែមហាក្សត្រគាត់សោយរាជ្យ គាត់គ្រប់គ្រងមនុស្ស សត្វ ទឹកដី ព្រៃព្រឹក្សាទាំងអស់ ដូច្នេះហើយគេយករឿងនេះមកដាក់ហែដែរ ថ្មីគេធ្វើអ៊ីចឹង។ ន័យដើមវាគឺអ៊ីចេះ គឺសត្វទាំងឡាយដែលយកមកហែហ្នឹង គឺច្រើនជាងសត្វក្នុងទេវកថា រាជរថបុស្បុកហ្នឹង ក៏ត្រូវដាក់ទេពនិករនៅលើអីហ្នឹង ចង់ឲ្យព្រះបរមសពទៅសោយសុខក្នុងសុគតិភព»។
ទោះជាយ៉ាងណា អតីតលេខាផ្ទាល់មហាវីរក្សត្រ ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មិកោ បញ្ជាក់ថា ព្រះអង្គមិនបានដឹងពីអត្ថន័យនៃការដាក់ដង្ហែក្បួនសត្វព្រៃភ្នំ តាមព្រះបរមសពរបស់ព្រះករុណាព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ទេ។ តែព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មិកោ មានទស្សនៈថា ការដង្ហែប្រមូលទាំងសត្វ ទាំងមនុស្ស មានព្រៃភ្នំមកហែហមនោះ ជាការរំលឹកនូវវិញ្ញាណក្ខន្ធដ៏ធំថ្វាយព្រះបរមសពព្រះកុរណា ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ដែលធ្លាប់មានព្រះទ័យស្រលាញ់ប្រជានុរាស្ត្រ ការពារសត្វ និងព្រៃភ្នំ។
ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មិកោ៖ «ជាការមួយប្រសើរដែរ ព្រោះនោះគឺជារំលឹកព្រះមហាវីរក្សត្រលោករក្សាព្រៃឈើនៅស្រុក ខ្មែរ ហើយលោករក្សានូវសត្វព្រៃដែលជាសត្វលោក»។
តាមកម្មវិធីនៅពេលព្រឹកថ្ងៃទី១ កុម្ភៈ នឹងមានព្រះរាជពិធីដង្ហែព្រះបរមរតនកោដ្ឋ ចាប់ផ្ដើមពីមុខព្រះបរមរាជវាំង រហូតដល់វិថីបក្សីចាំក្រុង សំដៅវត្តភ្នំ ហើយពីវត្តភ្នំ មកតាមផ្លូវព្រះនរោត្តម មកវិមានឯករាជ្យ ហើយបត់តាមមហាវិថីព្រះនរោត្តម សីហនុ មកទិសខាងកើត ឆ្ពោះទៅដល់ផ្លូវសុធារស បត់ឆ្វេងមកកាន់ព្រះបរមរាជវាំង ចូលទៅព្រះមេរុ មានចម្ងាយជាង ៦គីឡូម៉ែត្រ។
នៅក្នុងព្រះរាជពិធីដង្ហែ និងថ្វាយព្រះភ្លើងព្រះបរមសព ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ នឹងមានកងកម្លាំងចម្រុះជាង ១ម៉ឺន ១ពាន់នាក់ ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាព រឹតបន្តឹងសន្តិសុខ និងរបៀបរៀបរយ៕ប្រភពពី RFA